Są to pierwsze powojenne nagrania tradycyjnej muzyki Podhala. Nagrań dokonały ekipy terenowe Państwowego Instytutu Sztuki podczas ogólnopolskiej Akcji Zbierania Folkloru Muzycznego (nagrania z lat 1950-1954). Autorem większości nagrań jest Kazimierz Bogucki, członek Ekipy Krakowskiej AZFM. Na płycie znalazło się również kilka nagrań autorstwa Aleksandry Szurmiak-Boguckiej dokonanych w 1957 r. Są to dokumenty terenowe, muzyka i śpiewy zarejestrowane w regionie, in crudo.
Nagrania prezentują tradycyjną muzykę tzw. Skalnego Podhala, Niżnego Podhala, okolic Nowego Targu, Szaflar, Chochołowa. Dobór materiału dźwiękowego na płycie został dokonany z myślą o prezentacji zmienności i różnorodności stylu muzycznego subregionów Podhala a układ utworów na płycie jest swego rodzaju "podróżą" - od Zakopanego, przez Olczę, Cyhrlę, Zubsuche, Brzegi po Bukowinę Tatrzańską i Białkę. Kolejne obszary to Gronków, Ostrowsko, Łopuszna, Waksmund do Nowego Targu. Kierując się znów ku skalnemu Podhalu zaprezentowano nagrania z Szaflar, Witowa aż po Kościelisko.
Muzyka każdego z wymienionych rejonów prezentowana jest przez dawne, autentyczne kapele, instrumentalistów - solistów oraz śpiewaków i zespoły. Materiał archiwalny ilustruje ogromną różnorodność tradycyjnych nut góralskich w wykonaniu najstarszego, zarejestrowanego w nagraniach dźwiękowych, pokolenia muzyków. Prezentowane kapele to w większości dawne rody muzyczne, spośród których można wymienić muzykę Władysława Obrochty z Zakopanego, muzykę Toporów-Futrów z Cyhrli, muzykę Bronisławy Koniecznej-Dziadońki z Bukowiny, muzykę Styrczulów-Maśniaków i Stanisława Nędzy Chotarskiego z Kościeliska.
Wśród 97 przykładów muzycznych zaprezentowanych na płycie przedstawiono oryginalne nuty podhalańskie z całego terenu Podhala (odmiany nut ozwodnych, drobnych, krzesanych, zielonych, marszów, wierchowych, pytackich) oraz tańce. Obok muzyki instrumentalnej nie brak przykładów śpiewu solowego jak również zespołowego - charakterystycznej dla Podhala polifonii. Na uwagę zasługują przyśpiewki do tańca (rejestracje żywiołowych, autentycznych sytuacji tanecznych uwzględniają także ruch, przytupy, gwizdy), ballady, obrzędowe śpiewy weselne, przyśpiewki pasterskie.
Jacek Jackowski
Płyta zajęła III miejsce w konkursie Polskiego Radia "Nowa Tradycja" w kategorii "Fonogram Źródeł".
|
